تفاوت آنتی ویروس و فایروال یکی از موضوعات مهم در حوزه امنیت سایبری است. آنتی ویروس‌ها و فایروال‌ها هر دو ابزارهای حیاتی برای حفاظت از سیستم‌های کامپیوتری و شبکه‌ها هستند، اما وظایف و کارکردهای متفاوتی دارند. فایروال‌ها به عنوان نگهبانانی عمل می‌کنند که جریان داده‌ها بین شبکه‌های داخلی و خارجی را بر اساس قوانین امنیتی کنترل می‌کنند، در حالی که آنتی ویروس‌ها فعالیت‌های مخرب در یک کامپیوتر یا شبکه را بر اساس امضاها و رفتارهای بدافزار شناسایی و متوقف می‌کنند.
در واقع هم فایروال‌ها و هم آنتی ویروس‌ها اجزای مهمی از استراتژی امنیت سایبری هر سازمانی هستند، اما هر یک برای مقاصد بسیار متفاوتی طراحی شده‌اند. فایروال‌ها به عنوان یک راه‌حل امنیتی شبکه‌ای عمل می‌کنند که ترافیک وارد شده یا خارج شده از یک شبکه محافظت شده را فیلتر می‌کنند، در حالی که آنتی ویروس‌ها یک راه حل امنیتی هستند که فایل‌ها و نرم‌افزارهای در حال اجرای روی میزبان یا سرور را بررسی می‌کنند. در ادامه این مطلب از پیرامون امنیت شبکه گستر می‌توانید با جزئیات بیشتری از تفاوت‌های آنتی ویروس و فایروال آشنا شوید. با ما همراه باشید.
آنتی ویروس چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
آنتی ویروس، نرم‌افزاری است که برای شناسایی، ایزوله کردن و حذف برنامه‌های مخرب مانند ویروس‌ها و کرم‌ها از سیستم‌های کامپیوتری یا شبکه طراحی شده است. این نرم‌افزار با ارجاع به امضاهای شناخته شده بدافزارها و یا تحلیل رفتارهای آن‌ها، فایل‌های آلوده را اسکن و خنثی می‌کند تا از داده‌ها و عملکرد سیستم محافظت کند.
به طور کلی می‌توان آنتی ویروس را با ویژگی‌ها و مزایای زیر شناخت:
- شناسایی بدافزار: آنتی ویروس‌ها برای اسکن و شناسایی بدافزارها در سیستم های کامپیوتری طراحی شده‌اند، که این امکان را به سازمانها می‌دهند تا به آلودگی‌هایی که از دیگر کنترل‌های امنیتی عبور کرده‌اند، پاسخ دهند.
- قرنطینه: آنتی ویروس می‌تواند بدافزارهای شناسایی‌شده را در قرنطینه قرار دهد، که این کار خطرات مربوط به آن‌ها را از بین می‌برد و امکان بررسی فایل‌های مخرب را پیش از حذف کامل فراهم می‌کند.
- اصلاح خودکار: راه‌حل‌های آنتی ویروس قابلیت اصلاح خودکار آلودگی‌های شناسایی‌شده را دارند. پاکسازی خودکار توسط آنتی ویروس قابل اعتماد، بهترین روش برای پاک کردن بدافزار از سیستم بدون نیاز به بازگردانی از فایل های پشتیبان یا پاکسازی کامل سیستم است.
آنتی ویروس‌ها بهترین راهکار امنیتی برای شناسایی و پاکسازی بدافزارها و برنامه‌های مخرب گوناگون هستند.
فایروال چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
فایروال یک دستگاه امنیت شبکه است که به عنوان یک مانع حفاظتی بین شبکه‌های داخلی و خارجی عمل می‌کند. فایروال‌ها با بررسی و فیلتر کردن داده‌ها با استفاده از قوانین امنیتی خاص، تصمیم می‌گیرند که آیا داده‌ها را مجاز، منع یا حذف کنند تا امنیت شبکه تضمین شود. از جمله ویژگی‌ها و مزایای فایروال نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بخش‌بندی شبکه: فایروال‌ها، ترافیک مرزهای شبکه (VLAN) را مدیریت می‌کنند و از جریان ترافیک بدون بررسی جلوگیری می‌کنند، که این امکان را فراهم می‌کند تا شبکه خصوصی از اینترنت عمومی جدا شده و مرزهای داخلی برای حفاظت از منابع سازمانی تعیین شود.
- پیشگیری از تهدیدات: فایروال‌ها محتوای مخرب را در مرز شبکه شناسایی و مسدود می‌کنند. در واقع با مسدود کردن ترافیک مخرب قبل از رسیدن به مقصد، فایروال‌ها خطرات را برای سازمانها از بین می‌برند.
- مسیر‌یابی شبکه: فایروال‌ها علاوه بر محافظت در برابر تهدیدات سایبری، عملکردهای شبکه‌ای مانند مسیر‌یابی، ترجمه آدرس شبکه (NAT)، و میزبانی شبکه خصوصی مجازی (VPN) را نیز انجام می‌دهند.
فایروال‌ها می‌توانند به صورت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در دسترس باشند یا در ترکیبی از هر دو مورد استفاده قرار گیرند.
تفاوت آنتی ویروس و فایروال در چیست؟
فایروال و آنتی ویروس هر دو برای محافظت از سیستم های شبکه‌ای سازمانها در برابر تهدیدات سایبری طراحی شده اند. اما به طور کلی می‌توان در چند مورد آن‌ها را از هم متفاوت دانست و در چندین جنبه مختلف فرق آنتی ویروس و فایروال را بررسی کرد:
| آنتی ویروس | فایروال |
| سیستم را از تهدیدات داخلی مانند ویروس‌ها و جاسوس‌افزارها محافظت می‌کند. | سیستم‌ها و شبکه‌ها را از نفوذهای خارجی مضر محافظت می‌کند. |
| به صورت نرم‌افزاری پیاده‌سازی می‌شود. | می‌تواند به صورت سخت‌افزار، نرم‌افزار یا ترکیبی از هر دو پیاده‌سازی شود. |
| نرم‌افزارهای مضر موجود در سیستم را اسکن و پاکسازی می‌کند. | بسته‌های داده ورودی را در سطح شبکه نظارت و فیلتر می‌کند. |
| بر شناسایی و حذف بدافزارها و تهدیدات موجود در دستگاه تمرکز دارد. | بر مسدود کردن ترافیک شبکه غیرمجاز و تهدیدات خارجی متمرکز است. |
| نمی‌تواند همیشه در برابر نفوذهای شبکه‌ای یا انتقال داده‌های غیرمجاز محافظت کند. | نمی‌تواند تهدیدات داخلی یا حملاتی که پوشش شبکه‌ای آن را دور می‌زنند، مسدود کند. |
| از امضاهای ویروس و الگوهای رفتاری برای شناسایی فعالیت‌های مخرب استفاده می‌کند. | از قوانین و سیاست‌ها برای تصمیم‌گیری در مورد اجازه یا مسدود کردن ارتباطات شبکه‌ای استفاده می‌کند. |
| به‌طور فعال بدافزارها را جستجو، قرنطینه و حذف می‌کند. | در پیشگیری از بدافزار پس از نفوذ محدود است. |
| کارایی آن به به‌روزرسانی منظم پایگاه داده ویروس‌ها و الگوریتم‌های اسکن بستگی دارد. | کارایی آن به تنظیمات و مجموعه قوانین وابسته است. |
عملکرد اصلی و تمرکز
تفاوت آنتی ویروس و فایروال در عملکرد اصلی و تمرکز آن‌ها است. فایروال‌ها چه به صورت نرم‌افزاری و چه سخت‌افزاری، برای حفاظت از سیستم‌ها و شبکه‌ها در برابر نفوذهای خارجی مضر طراحی شده‌اند و از فیلترینگ و نظارت بر بسته‌های ورودی استفاده می‌کنند. در مقابل آنتی ویروس‌ها نرم‌افزارهایی هستند که با هدف محافظت از سیستم در برابر حملات داخلی مانند ویروس‌ها، کرم‌ها، تروجان‌ها و جاسوس‌افزارها، به اسکن و خنثی‌سازی نرم‌افزارهای مخرب موجود در سیستم می‌پردازند.
نحوه پیاده‌سازی
فایروال‌ها می‌توانند به صورت سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری پیاده‌سازی شوند و حفاظت لایه‌ای برای سیستم‌ها و شبکه‌ها ارائه دهند. در مقابل آنتی ویروس‌ها به صورت نرم‌افزاری طراحی شده‌اند تا بر روی سیستم‌های مختلف نصب و اجرا شوند و با نرم‌افزارهای مخرب مقابله کنند. این تفاوت در پیاده‌سازی به کاربران امکان می‌دهد تا بسته به نیازهای خود، از هر دو ابزار به صورت مکمل استفاده کنند.
محدودیت‌ها
محدودیت‌های فایروال‌ها شامل عدم توانایی در محافظت کامل در برابر تهدیدات داخلی یا حملاتی که پروتکل‌های شبکه‌ای آن‌ها را دور می‌زنند، می‌شود. از طرفی دیگر یکی از محدودیت‌های قابل توجه نرم‌افزارهای آنتی ویروس، تاخیر احتمالی در شناسایی تهدیدات جدید و ناشناخته (حملات روز صفر) تا زمان به‌روزرسانی پایگاه داده ویروس‌ها است. این محدودیت‌ها نشان می‌دهند که هیچ‌یک از این دو ابزار به تنهایی نمی‌توانند تمامی تهدیدات را برطرف کنند؛ بنابراین استفاده از هر دو برای ایجاد امنیت جامع ضروری است.
دامنه حفاظت
تفاوت آنتی ویروس و فایروال در دامنه حفاظت نیز قابل توجه است. فایروال‌ها بر مسدود کردن تهدیدات سایبری خارجی از طریق نظارت بر آدرس‌های IP و ترافیک شبکه در سطح پروتکل شبکه متمرکز هستند. در مقابل آنتی ویروس‌ها فایل‌ها و نرم‌افزارهای سیستم را اسکن کرده و تهدیدات داخلی مانند ویروس‌ها، تروجان‌ها و کرم‌ها را شناسایی و خنثی می‌کنند. هرچند فایروال‌های مدرن به منظور ارائه حفاظت جامع‌تری توسعه یافته‌اند، اما همچنان بر تهدیدات مبتنی بر شبکه تمرکز دارند.
زمینه تاریخی
نخستین نرم‌افزار فایروال تجاری در سال ۱۹۹۲ با نام DEC Seal و توسط دانشمندان کامپیوتر برایان رید و جف موگول معرفی شد. در مقابل اولین مستندات مربوط به حذف ویروس کامپیوتری با استفاده از نرم‌افزار آنتی ویروس در سال ۱۹۸۷ توسط کارشناس امنیت کامپیوتری آلمانی، برنارد رابرت فیکس، ارائه شد.
نحوه انتخاب بین فایروال و آنتی ویروس
به طور معمول تصمیم‌گیری برای انتخاب بین فایروال و آنتی ویروس به دلیل نقش‌های متفاوت آن‌ها امری کاملا غیرضروری است. فایروال‌ها به عنوان موانع حافظتی، شبکه‌ها را از تهدیدات خارجی محافظت می‌کنند و با بررسی داده‌ها و اعمال قوانین امنیتی، دسترسی‌های غیرمجاز را مسدود می‌کنند. در مقابل آنتی ویروس‌ها بر شناسایی و از بین بردن محتوای مخرب داخل سیستم تمرکز دارند. بنابراین استفاده همزمان از هر دو برای ایجاد یک دفاع چند لایه و موثر توصیه می‌شود.
جمع بندی نهایی
تفاوت آنتی ویروس و فایروال در وظایف و کاربردهای آن‌ها است. آنتی ویروس‌ها برای شناسایی و خنثی‌سازی نرم‌افزارهای مخرب داخلی مانند ویروس‌ها و تروجان‌ها طراحی شده‌اند، در حالی که فایروال‌ها برای کنترل و فیلتر کردن ترافیک ورودی و خروجی شبکه به منظور جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز به کار می‌روند. که هر دوی این ابزارها با همکاری یکدیگر می‌توانند امنیت جامعی را برای سیستم‌ها و شبکه‌ها فراهم کنند.
شبکه گستر، با بیش از ۳۰ سال تجربه در حوزه امنیت اطلاعات سازمانی، با ارائه و پشتیبانی از محصولات نرم‌افزاری ضدویروس و راهکارهای امنیتی پیشرفته فایروال، به سازمانها کمک می‌کند تا در برابر تهدیدات مختلف محافظت شوند. با استفاده از خدمات شبکه گستر، سازمانها می‌توانند از امنیت داده‌های خود اطمینان حاصل کنند و با اطمینان بیشتری به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند.
